کد مطلب:4600 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

آفات و خطرات فقر چيست؟

اثر سوء ناهنجار فقر از نظر جسمي و رواني و از نظر اخلاقي بر كسي پوشيده نيست. فقر از نظر زيست شناسي سرچشمه بسياري از بيماريها شناخته شده است، مطالعات پزشكي نشان داده است كه هيچ عاملي به اندازه غذا در تعادل و برقراري سلامت انسان تاثير ندارد.گرسنگي و نرسيدن ويتامينهاي لازم به بدن از مقاومت آن ميكاهد و او را در معرض ابتلا به انواع بيماري قرار ميدهد. در نقاط توسعه نيافته از جهان، بسياري از بيماريها معلول فقدان رژيم صحيح غذايي است كه عامل مهمي براي آماده كردن بدن به بيماريهاي گوناگون است.
اين نه تنها بدن است كه در اثر گرسنگي سلامت جسمي خود را از دست ميدهد بلكه بخاطر رابطه استواري كه ميان تن و روان وجود دارد، كمبود ويتامينها اثر مستقيمي بر جان و روان انسان ميگذارد و از تلاش و كوشش انسان ميكاهد و خلق وخوي او را دگرگون ميسازد وجلو رشد فكري را ميگيرد، تمام نمودهاي رواني از كارتحقيقي و علمي، ذوقي و ادبي حتي شوخطبي و لطيفهگويي معلول سلامت بدن و مزاج است، انساني كه سلامت تن را بر اثر گرسنگي از دست ميدهد شعلههاي روح و روان به خاموشي گراييده و نمود بارزي از خود نشان نميدهد.
ضررهاي اخلاقي فقر بر كسي پوشيده نيست، احساس حقارت، كمبود شخصيت، زبوني و خواري، تسليم و سازشكاري، خود فروختگي و وابستگي،در مواردزيادي معلول گرسنگي و فقر عمومي است، جنايتكاران حرفهاي كه در باندهاي خطرناك شركت ميكنند به خاطر گشودن عقدهها و جبران سرخوردگيها به هر جنايتي دست ميزنند، و اگر پرونده زندگي آنان را مطالعه كنيد خواهيد ديد كه سوابق خانوادگي آنان نشان ميدهد كه غالبا افراد اين خانوادهابه فقر اقتصادي دچار بودهاند.
افرادي كه در حالت متعارف يك رشته اعمال زشت را بد ميشمارند در موقع گرسنگي و فشار زندگي آن را با كمال رغبت انجام ميدهند و زشتي عمل را فراموش ميكنندو اخلاق را به دست فراموشي ميسپارند. به خاطر اثرات سوئي كه فقر و گرسنگي در كليه شؤون مادي و معنوي انسان ميگذارد، پيامبر در يكي از نيايشهاي خود ميفرمايد:
«بارِكْ لَنا في الخُبْزِ وَ لا تُفَرِّقْ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُ فلولا الخُبْزُ ما صَلّينا و لا صُمْنا و لا أََدَّيْنا فَرائض ربّنا» (كافي: 5/73)
[خداوندا ! بركت خود را در نان بر ما نازل بفرما، ميان ما و آن جدايي ميفكن، و اگر نان نبود هرگز تو را عبادت نميكرديم، و روزه نميگرفتيم، و فرائض پروردگار خود را به جا نميآورديم.]
از اين جهت امير مؤمنان فقر را مرگ بزرگ ميخواند آنجا كه ميگويد:
« الفقر الموت الاكبر» (نهج البلاغه صبحي صالح، كلمات قصار، 163)
[فقر و نداري مرگ بزرگ است.]
به احتمال قوي مقصود پيامبر اسلام (ص)از نان ضرورات زندگي مادي و مقصود از فقدان آن گرسنگي عمومي است كه ضررهاي بيشماري دارد. و جامعه فقير، همه چيز، حتي دين و ايمان و در نتيجه اخلاق و انسانيت را از دست ميدهد.

---

سيماي اقتصاد اسلامي
آية الله جعفر سبحاني